DİĞER
Giriş Tarihi : 14-02-2018 17:25   Güncelleme : 14-02-2018 17:25

1924’de Tren Yolu,2018’de Çöp Tesisi

1924 Yılında Trabzon Mebusu Muhtar Bey Araklı’ya Tren Yolu Projesi üretirken, 2018 yılındaki Trabzon Milletvekillerimiz Araklı’ya Çöplük projesini reva görüyorlar.

1924’de Tren Yolu,2018’de Çöp Tesisi

 

Araklı için ne kadar elim ve acı verici bir olaydır bugünlerdeki çöp projesi. Cumhuriyetin ilk yılında Trabzon’u İran’a bağlayacak demiryolu projesi ile gündeme gelen ilçemiz, 95 yıl sonra ilçe insanı için utanç kaynağı olacak çöp projesi ile gündemde. Aradan geçen 94 yıl boyunca demiryolu projesi bir hayalden öteye gidememiş üstüne de dünyanın en berbat işi ilçeye verilmek isteniyor, adeta Araklı’yı çöplük yapacak proje hayata geçirilmek isteniyor.

Seçip TBMM’ye gönderdiğimiz vekillerimizden hala bu konuda hala çıt çıkmıyor. Adeta “ne haliniz varsa görün” der gibi susuyorlar. 1924 yılında ilçemize Demiryolu gelmesi için proje üreten Trabzon Mebusu Muhtar Bey kadar bile olamıyorlar. Bu durumdan ilçenin yerel politikacıları hepsinden daha fazla sorumludur. Yıllarca ilçenin sadece oy ve rant kapısı olmasına neden olduklarının farkında değiller. Buda Araklı’nın makus talihi olmalı…

2.Abdülhamit Döneminde başlayıp, Cumhuriyet’in ilk yıllarında devam eden Trabzon’u ve Araklı’yı dünyanın en önemli merkezlerinden birisi yapacak tren yolu projesinin fiyaskosunu hatırlatıyoruz.

Araklı – Bayburt Tren Yolu Ve Muhtar Bey Raporu

Trabzon-Bayburt-Erzurum Hattına Dair Önemli Bir Kanun

Cumhuriyetin ilk yıllarında, bölgenin demir yoluna kavuşturulması çabası kaldığı yerden devam etmiş, bu kez Türkiye Büyük Millet Meclisi yoluyla teşebbüse geçilmiştir. Aslında bu yıllar, İran transitini tekrar Trabzon istikametine çekmek için oldukça müsaitti. Bu dönemde Kafkasya’da meydana gelen askeri ve siyası karışıklıklar, Kafkasya demir yollarının İran transiti için sağlamakta olduğu avantajı ortadan kaldırmıştı. Böylece Trabzon- Erzurum- Tebriz kervan yolu üzerindeki trafik yeniden artmış, özellikle halı kervanlar hemen her gün Tebriz’den Trabzon’a doğru hareket etmeye başlamıştı. Artan bu ticaret nedeniyle bu ticaretin kalıcı olması nedeniyle demiryoluna olan ihtiyaç vurgulanıyordu. Trabzon- Erzurum demiryolunun yapılmasını isteyenler artan bu ticaretin bölgede kalıcı olması için demir yolunun  gerekliliğini dile getiriyorlardı.

10 Nisan 1924’te TBMM’de görüşülerek kabul edilen “Trabzon- Erzurum Demir yolarıyla Limanın Keşfiyatı” adlı kanunudur.

TBMM’de görüşülen ve mebuslar tarafından memnuniyetle karşılanan kanun teklifi aynı gün kabul edilmiştir.

Kanun çıkmasından hemen sonra Trabzon Mebusu Muhtar Bey ile mühendis mektebi müdürü ve muallimlerden Nuri ve Mustafa beyler, temmuz 1924’de bölgeye geldi. Demiryolu ve limanla ilgili kanun kabul edilmesine rağmen hattın nasıl inşa edileceği sorusu akılları karıştırıyordu. Hattın hangi güzergahı  takip edeceği de tartışılıyordu.

Trabzon Mebusu Muhtar beyin tespitlerin  Bayburt- Sürmene, Bayburt –Araklı ve Bayburt- Yanbolu Deresi güzergahı vardı.

Daha sonra Arabın belinden geçerek Zigana üzerinden incelenmiş, Harşit vadisi Gümüşhane- Bayburt gündeme gelmiştir.

Fakat Bayburt- Karadere- Araklı üzerinden Trabzon’a uzanacak bir demir yolu kısalık ve maliyet açısından kıyas kabul etmeyecek bir güzergah olduğu incelemeler sonucu ortaya çıkan en önemli veri olmuştur.

Karadere Güzergahı Neden Tercih Edilmişti?

Bayburt’tan Trabzon’a inecek güzergah tetkik edildiğinde; Bayburt Karadere arasındaki iki nokta arasındaki yol, Gümüşhane ve Bayburt arasındaki Vavuk beline nispetle hem kısadır, hem daha fenni ve inşası kolaydır. Bayburt’tan Karadere vadisine 2.5 km tünelle ulaşılabilmektedir. Tünel olmasa dahi Harşit Vadisi’nden Trabzon’a gitmek için yüksek dağları aşmak zorunluluğu vardır. Buda gösteriyor ki Karadere yoluyla gelen güzergah diğerlerine nispeten meyil ve zorluk acısından katbekat kolay ve üstündür.

Bahsedilen Karadere Demiryolu, Erzurum ve Bayburt’u sahile bağlama açısından en kısa yoldur. Erzurum’dan İran’a bağlanacak demir yolu ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacak özellik taşımaktadır.

Araştırmalar Sonucu Kesin Olarak Tespit Edilen Tren Yolu Hattı

Temmuz- Ağustos 1924 yılındaki keşifler sonucunda tespit edilen güzergah:

Trabzon’dan itibaren sahili takip ederek Yanbolu Deresi’ne ve oradan Karadere’nin solunu takiple Aho, Os, Zimla köylerinin ortasından geçerek Çatak Mevkkinden Yağmurdere’yi takip Karadere’nin Aymam mevkiine, oradan Çimen Yayla eteğinden bir tünelle Hart ovasını geçip Baybur’ta ulaşacak tren yoludur. Bayburt’tan Kop dağına yapılacak tünelle demiryolu Aşkale’ye oradan da Erzurum’a ulaşacaktır.

 

Kaynakça: Karadere’nin Trabzon’a Armağanı Şehr-i Araklı

 

 

Seyfullah AksoySeyfullah Aksoy