Araklı'da İlk Türk Yerleşimleri
Araklı yöresi, sadece 1461 yılında Osmanlı fethiyle Türk ve İslam yerleşimine açılmamış aksine, Trabzon'un fethinden önceki dönemlerden itibaren Türklere ait özellikler ve izler taşımıştır. Yapılan araştırmalara göre; Doğu Karadeniz Bölgesinde Avarların iki kolunun izine rastlanmıştır. Avarları anımsatan yer isimlerinden biri "Avanos" (şimdiki Yıldızlı) dur.Ayrıca Araklı'nın "Kadavul/Kazavul" (Özgen) ismide Avarların izlerindendir.
Ayvadere'nin(Aho) bir mahallesinin "Hazer" olması ise Trabzon çevresindeki Hazarları anımsatmaktadır. Araklı Dağbası "Koloşa" (Taşgeçit) ismi bölgedeki Macarların izlerindedir. " Çapanlı" Peçeneklerin işaretidir. Araklı cıvarında yaşayan ve Bızans ile çatışan topluluklardan Tzan/Can toplulukları Hırıstıyanlaştırlarak eritilmeye çalışılan Bizans, Tzan/Canların etkısını dahada azalmak için Balkanlarda mağlup edilen Bulgar Türklerinin bir kısmını Araklı cıvarındaki yerleştirildiğini göstermektedir.
Araklı cıvarına Osmanlılarca1846 yılında Çepniler yerleştirilmiştir.Gahura (Yeşilce) da Mustafa Veledi İskender Cepni'nin oglu Mehmet yerleştirilmiştir. Timur devrinde Kadis'ten Semerkant'a seyyehat eden Ruy Gonzalesde Araklı civarındaki Cepnilerden bahsetmiştir.Araklı yöresinde yaşayanÇebi sülalesine yönelik ifadeler söyledir: "Sürmene kazasının sağ tarafı Çebi olarak ifade edilir.
